ISROએ ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડિંગ વિશે આપ્યું નવું અપડેટ

• ચંદ્રયાન-3એ લેન્ડ થતાની સાથે જ લેન્ડર મોડ્યુલે અદભૂત ‘ઇજેક્ટા હેલો’ કર્યું જનરેટ
• વિક્રમ લેન્ડર લેન્ડ થતાની સાથે જ ચંદ્ર પર લગભગ 2.06 ટન ચંદ્રની માટી ફેલાઈ ગઈ : ISRO

CHADNRAYAN 3 : 23 ઓગસ્ટ 2023માં ભારતે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરીને ઈતિહાસ રચ્યો હતો. તે જ દિવસે ચંદ્રયાન લેન્ડ થતાની સાથે જ દક્ષિણ ધ્રુવ પર બીજી ઘટના બની હતી. ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતર્યું હતું.

ઈસરોએ શુક્રવારે ટ્વિટર પર લખ્યું કે, “ચંદ્રયાન-3એ 23 ઓગસ્ટે ચંદ્ર પર ઉતરતાની સાથે જ ચંદ્રની સપાટી પર એક ‘ઇજેક્ટા હેલો’ બનાવ્યું હતું. વૈજ્ઞાનિકોએ અનુમાન લગાવ્યું હતું કે વિક્રમ લેન્ડર લેન્ડ થતાંની સાથે જ ચંદ્ર પર લગભગ 2.06 ટન ચંદ્રની માટી ફેલાઈ ગઈ હતી.

‘ઇજેક્ટા હેલો’ અને એપિરેગોલિથ શું છે?

જ્યારે ચંદ્રયાન-3 લેન્ડરે ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરાણ કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી, તેની સપાટીની નજીક આવતાની સાથે જ ત્યાં હાજર માટી આકાશમાં ઉડવા લાગી. ચંદ્રની સપાટી પરથી ઉડતી આ માટી અને તેમાં રહેલી વસ્તુઓને વૈજ્ઞાનિક ભાષામાં એપિરેગોલિથ કહે છે. ચંદ્ર પરની માટી ટેલ્કમ પાઉડર કરતાં પાતળી છે, જે ચંદ્રયાન-3 લેન્ડરમાં રોકેટ બૂસ્ટર ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરાણ દરમિયાન વિરુદ્ધ દિશામાં ફાયર થતાંની સાથે જ ઉડવાનું શરૂ કરી દીધું હતું.

શા માટે રોકેટ બૂસ્ટર છોડવું પડ્યું?

ચંદ્રયાન-3નું લેન્ડર ચંદ્રની સપાટી તરફ વધુ ઝડપે આગળ વધી રહ્યું હતું, તેથી તેની ગતિ ધીમી કરવી જરૂરી હતી. આ માટે તેમાં લાગેલા રોકેટ બૂસ્ટરને ઉપરની તરફ ફાયર કરવામાં આવ્યું હતું જેના કારણે તે ચંદ્રયાન-3 લેન્ડરને એક ખાસ ઝડપે ઉપર તરફ ધકેલતું હતું અને બીજી તરફ ચંદ્રના ગુરુત્વાકર્ષણને કારણે તેને નીચે ખેંચી રહ્યું હતું.

જેના કારણે તેની ઝડપ ધીમે ધીમે શૂન્ય તરફ જતી રહી હતી. રોકેટ બૂસ્ટરના ફાયરિંગ દ્વારા ધીરે ધીરે લેન્ડરની ગતિ શૂન્ય થઈ ગઈ અને આ દરમિયાન ચંદ્રની માટી સપાટીથી ઉપર ઉડતી રહી અને લેન્ડિંગ બાજુથી દૂર જતી રહી અને પછી ચંદ્રના ગુરુત્વાકર્ષણને કારણે ધીરે ધીરે જમીન પર પડતી રહી. સપાટી.

પ્રજ્ઞાન રોવર-વિક્રમ લેન્ડરે મહત્વપૂર્ણ સંશોધન કર્યું

23 ઓગસ્ટે ચંદ્રના દક્ષિણી ધ્રુવીય ભાગ પર ચંદ્રયાન-3 લેન્ડરના સફળ લેન્ડિંગ સાથે ઈતિહાસ રચ્યો આ પછી, રોવર પ્રજ્ઞાન, જે એક ચંદ્ર દિવસ એટલે કે 14 પૃથ્વી દિવસો માટે લેન્ડરમાંથી બહાર આવ્યું છે, તેણે તેના પેલોડ દ્વારા ચંદ્રની જમીન અને સપાટી પર બનતી ખગોળશાસ્ત્રીય ઘટનાઓનો અભ્યાસ કરીને એક અદ્ભુત અહેવાલ મોકલ્યો છે.

આનાથી ચંદ્રની જમીનમાં સલ્ફર અને ઓક્સિજન જેવા દુર્લભ તત્વોની હાજરીની પુષ્ટિ થઈ છે. તે માત્ર એક ચંદ્ર દિવસ માટે કામ કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું. તે પછી, હાલમાં લેન્ડર અને વિક્રમ ચંદ્રની સપાટી પર સુષુપ્ત સ્થિતિમાં છે.

આ પણ વાંચો :ISRO : TV-D1નું વિલંબ અને વિક્ષેપની ક્ષણો પછી થયું સફળતાપૂર્વક લોન્ચિંગ