ભારત-અમેરિકા સંરક્ષણ સહયોગમાં મોટી પ્રગતિ થઈ છે. યુએસ સંસદ (યુએસ કોંગ્રેસ) એ ભારતીય વાયુસેના માટે ફાઇટર જેટ એન્જિન બનાવવાના કરારને મંજૂરી આપી છે. આ કરાર ભારતીય સરકારી કંપની હિન્દુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ (HAL) અને અમેરિકન GE એરોસ્પેસ વચ્ચે છે.
જૂનમાં કરાર થયા હતા
જૂનમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અમેરિકા મુલાકાત દરમિયાન ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે આ સમજૂતી પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. હવે યુએસ કોંગ્રેસે ભારત સાથે GE જેટ એન્જિન કરારને આગળ વધારવા માટે બિડેન વહીવટીતંત્રને તેની મંજૂરી આપી દીધી છે. આનાથી સમજૂતીના અમલીકરણનો માર્ગ સાફ થઈ ગયો છે. આ કરાર હેઠળ, ભારતમાં ફાઇટર જેટ એન્જિનના ઉત્પાદન, ઉત્પાદન અને જેટ એન્જિનના લાઇસન્સ માટે બંને દેશો વચ્ચે અભૂતપૂર્વ ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર થશે.
શા માટે સમાધાન ગેમ ચેન્જર છે?
આ કરાર હેઠળ, GE એરોસ્પેસ ભારતમાં F414 ફાઇટર જેટ એન્જિનના ઉત્પાદન માટે તેની 80 ટકા ટેકનોલોજી ભારતમાં ટ્રાન્સફર કરશે. તેનો હેતુ લાઇટ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (LCA) MK 2 (MKII) ની ક્ષમતાને વધારવાનો છે. MK2 હાલમાં બાંધકામ હેઠળ છે. કરારમાં વાયુસેનાના લાઇટ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ Mk2 પ્રોગ્રામ હેઠળ ભારતમાં GE એરોસ્પેસના F414 એન્જિનના સંયુક્ત ઉત્પાદનનો સમાવેશ થાય છે.
કરારમાં 99 જેટ એન્જિનના સંયુક્ત ઉત્પાદનનો પણ સમાવેશ
HAL ચીફ સીબી અનંતક્રિષ્નન આ ભાગીદારીને ગેમ ચેન્જર માને છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે તે સ્વદેશી એન્જિનો માટે પાયો નાખે છે જે આગામી સમયમાં લશ્કરી ફાઇટર જેટને શક્તિ આપશે. ભારત-યુએસ કરારમાં 99 જેટ એન્જિનના સંયુક્ત ઉત્પાદનનો પણ સમાવેશ થાય છે. અમેરિકાથી ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર થવાને કારણે આ ઉત્પાદનની કિંમત ઓછી થવા જઈ રહી છે. GE એરોસ્પેસના F414 એન્જિને સારું પ્રદર્શન કર્યું છે અને તે તેની વિશ્વસનીયતા માટે જાણીતું છે. GE એરોસ્પેસ ભારતમાં ચાર દાયકા કરતાં વધુ સમયથી કાર્યરત છે. આ કરાર તેને ભારતમાં એન્જિન, એવિઓનિક્સ, સર્વિસ, એન્જિનિયરિંગ, મેન્યુફેક્ચરિંગ અને સ્થાનિક સોર્સિંગ સહિત તેની સુવિધાઓનો વિસ્તાર કરવામાં સક્ષમ બનાવશે.
અમેરિકા પહેલીવાર કોઈ દેશ સાથે આવી ટેક્નોલોજી શેર કરી
આ ડીલ ભારત માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે અમેરિકાએ અત્યાર સુધી તેના નજીકના સહયોગીઓ સાથે પણ આવી ટેક્નોલોજી શેર કરી નથી. તે જ સમયે, ભારત જેટ એન્જિન ટેક્નોલોજીમાં ઘણું પાછળ છે, પરંતુ આ એક કરારથી ભારત જેટ એન્જિન ઉત્પાદનમાં મજબૂત બનશે અને ભારતની હવા ક્ષમતામાં વધારો થશે. ચીન સાથે વધી રહેલા સરહદી તણાવ વચ્ચે આ સમજૂતી ભારત માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. કરાર, જેમાં 80% ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફરનો સમાવેશ થાય છે, તે અંદાજે $1 બિલિયનનું છે.
