શું તમે જાણો છો, ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગ ક્યાં આવેલા છે?

હિંદુ ધર્મમાં જ્યોતિર્લિંગનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. જ્યોતિર્લિંગનો શાબ્દિક અર્થ ‘પ્રકાશનું લિંગ’ છે, ભારતમાં 12 મુખ્ય જ્યોતિર્લિંગ છે જે મહાકાલ શોધ શિવજી સાથે સંબંધિત છે. કહેવાય છે કે 12 જ્યોતિર્લિંગના દર્શન કરવાથી ભક્તોના દરેક પ્રકારના કષ્ટો દૂર થઈ જાય છે. આ જ્યોતિર્લિંગના દર્શન કરવાથી વ્યક્તિના જન્મ પછીના તમામ પાપો નાશ પામે છે. ભારતના તમામ પવિત્ર સ્થળોમાં 12 જ્યોતિર્લિંગનું મહત્ત્વનું સ્થાન છે. અહીં દરેક જ્યોતિર્લિંગમાં એક યા બીજી રીતે ભગવાન શિવ સાથે જોડાયેલી દંતકથા છે.

1. સોમનાથ જ્યોતિર્લિંગ
સોમનાથ મંદિર હિન્દુઓ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ મંદિર છે. જે ગુજરાતમાં આવેલ છે. તે 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે. આ મંદિર વિશે એવું કહેવામાં આવે છે કે તેને ચંદ્રદેવે જાતે બનાવ્યું હતું.

2. મલ્લિકાર્જુન જ્યોતિર્લિંગ
શ્રી મલ્લિકાર્જુન જ્યોતિર્લિંગ આંધ્ર પ્રદેશમાં કૃષ્ણા નદીના કિનારે શ્રીશૈલ પર્વત પર આવેલું છે. આ જ્યોતિર્લિંગને દક્ષિણનું કૈલાસ કહેવામાં આવે છે. આ જ્યોતિર્લિંગનો મહિમા હિંદુ શાસ્ત્રોમાં વર્ણવવામાં આવ્યો છે. આ એક ખૂબ જ જૂનું મંદિર છે જે પથ્થરની ઊંચી દિવાલની મધ્યમાં આવેલું છે.

3. મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મધ્ય પ્રદેશના ઉજ્જૈનમાં ક્ષિપ્રા નદીના કિનારે આવેલું છે. અહીં કુંભ મેળાનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. 12 જ્યોતિર્લિંગોમાં મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગનું વિશેષ મહત્વ છે. મહાકાલ વિશે એવું કહેવામાં આવે છે કે તે પૃથ્વી પર એકમાત્ર માન્ય શિવલિંગ છે.

4. ઓમકારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
ઓમકારેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ એ ભગવાન શિવના બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે . ઓમકારેશ્વર અથવા ઓમકારેશ્વર મંદિર મધ્ય પ્રદેશના ખંડવા જિલ્લામાં આવેલું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મંદિરમાં શિવના પરમ ભક્ત કુબેરે પરમ ભક્ત કુબેરે તપસ્યા કરી હતી અને શિવલિંગની સ્થાપના કરી હતી. તમામ 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંથી, આ એકમાત્ર જ્યોતિર્લિંગ છે જ્યાં ભગવાન શિવ સૂવા માટે આવે છે.

5. કેદારનાથ જ્યોતિર્લિંગ
કેદારનાથ મંદિર હિમાલયની ગોદમાં સ્થિત ઉત્તરાખંડ રાજ્યના રુદ્રપ્રયાગ જિલ્લામાં આવેલું છે. કેદારનાથ મંદિરના દરવાજા એપ્રિલ મહિનામાં ખુલે છે અને નવેમ્બર મહિનામાં મંદિરના દરવાજા બંધ થઈ જાય છે.

6. ભીમાશંકર જ્યોતિર્લિંગ
ભીમાશંકર 12 મુખ્ય જ્યોતિર્લિંગોમાં છઠ્ઠા સ્થાને આવે છે. આ જ્યોતિર્લિંગને મોટેશ્વર મહાદેવ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ જ્યોતિર્લિંગના દર્શન કરવાથી વ્યક્તિના દરેક દુ:ખમાંથી મુક્તિ મળે છે. ભીમા નદી પણ અહીંથી નીકળે છે.

7. કાશી વિશ્વનાથ જ્યોતિર્લિંગ
કાશી વિશ્વનાથ મંદિરની શોધ એ ભગવાન શિવના તમામ 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક મહત્વપૂર્ણ મંદિર છે . આ મંદિર ઉત્તર પ્રદેશના વારાણસી જિલ્લામાં આવેલું છે. તેને વિશ્વેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. કાશી વિશ્વનાથ હિંદુ આસ્થાનું મહત્વનું કેન્દ્ર છે.

8. ત્ર્યંબકેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
ત્ર્યંબકેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મંદિર હિંદુઓ માટેનું મુખ્ય તીર્થસ્થાન છે. આ મંદિર સંપૂર્ણપણે ભગવાન શિવને સમર્પિત છે . આ મંદિર મહારાષ્ટ્રના ત્ર્યંબક ગામમાં આવેલું છે. 12 જ્યોતિર્લિંગમાંથી ત્ર્યંબકેશ્વરને આઠમું જ્યોતિર્લિંગ માનવામાં આવે છે. આ મંદિર પવિત્ર ગોદાવરી નદી પાસે છે.

9. વૈદ્યનાથ જ્યોતિર્લિંગ
બાર જ્યોતિર્લિંગોમાંથી એક, પવિત્ર વૈદ્યનાથ શિવલિંગ ઝારખંડના દેવઘરમાં આવેલું છે. લોકો આ જગ્યાને બાબા બૈજનાથ ધામના નામથી પણ ઓળખે છે. એવું કહેવાય છે કે ભોલેનાથ અહીં આવનાર તમામ ભક્તોની મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. એટલા માટે આ શિવલિંગને ‘કામના લિંગ’ પણ કહેવામાં આવે છે.

10. નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
નાગેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ ગુજરાતના દ્વારકામાં આવેલું છે. સાવન મહિનામાં આ પ્રાચીન નાગેશ્વર શોધ શિવ મંદિરમાં સ્થાપિત શિવલિંગની પૂજા કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે . મંદિરમાં આ અદ્ભુત શિવલિંગના દર્શન કરવા અને પૂજા કરવા માટે ભક્તો દૂર-દૂરથી આવે છે.

11. રામેશ્વરમ જ્યોતિર્લિંગ
તમિલનાડુના રામનાથપુરમમાં સ્થિત રામેશ્વરમ જ્યોતિર્લિંગનું વિશેષ સ્થાન છે. અહીં સ્થાપિત શિવલિંગ બાર દ્વાદશ જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. ઉત્તરમાં કાશીનું મહત્વ દક્ષિણમાં રામેશ્વરમ જેટલું છે. તે સનાતન ધર્મના ચાર ધામોમાંનું એક છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં જ્યોતિર્લિંગ પર ગંગા જળ ચઢાવવાથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.

12. ઘૃષ્ણેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ
મહારાષ્ટ્રના વેરુલ નામના ગામમાં ઘુષ્મેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ છે. આ જ્યોતિર્લિંગ ભગવાન શિવના 12 જ્યોતિર્લિંગોમાં છેલ્લું માનવામાં આવે છે . પુરાણો અનુસાર ઘુષ્મેશ્વર મહાદેવના દર્શન કરવાથી માણસને જીવનની તમામ ખુશીઓ મળે છે. આ જ્યોતિર્લિંગને ઘૃષ્ણેશ્વર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો : આજે ત્રણ મોટા ગ્રહોની યુતિઃ આ રાશિઓ પર પાડશે શુભ પ્રભાવ