ઇન્ટરનેશનલ ડેસ્કઃ પહેલા ભૂકંપમાં હજારો લોકો માર્યા ગયા અને હવે ભૂખ અને તરસ અફઘાન નાગરિકોના મૃત્યુનું કારણ બની રહી છે. અફઘાનિસ્તાનમાં બુધવારે તેના બે દાયકામાં સૌથી ભયંકર ભૂકંપથી ફટકો પડ્યો હતો, તે પહેલેથી જ ભૂખે મરી રહ્યો છે. પરંતુ ભૂકંપના કારણે તેની હાલત વધુ ખરાબ થઈ ગઈ. ધરતીકંપથી બચેલા લોકો ખોરાક, પાણી કે આશ્રય વિના ખુલ્લા મેદાનમાં પડેલા છે. તેઓ તબાહ થયેલા દૂરના ગામોમાં મદદની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
અફઘાનિસ્તાનમાં શુક્રવારે સરકારી મીડિયામાં જારી કરવામાં આવેલા તાજેતરના આંકડાઓ અનુસાર, ગંભીર ભૂકંપ બાદ મૃત્યુઆંક વધીને 1,150 થઈ ગયો છે. ભૂકંપના કારણે ઈંટો અને પથ્થરોથી બનેલા મકાનો કાટમાળમાં ફેરવાઈ ગયા છે અને મૃત્યુઆંક સતત વધી રહ્યો છે. ભૂકંપમાં લગભગ 10,000 ઘરોને નુકસાન પહોંચ્યું છે. જેના કારણે મોબાઈલ ફોનના ટાવર અને વીજ લાઈનો પણ તૂટી ગઈ છે.
21 વર્ષીય જૈતુલ્લા ઘુરજીવાલે ખરાબ રીતે પ્રભાવિત પક્તિકા પ્રાંતમાં પહોંચેલી AFP ટીમને કહ્યું કે, ‘ત્યાં કોઈ ધાબળા નથી, કોઈ તંબુ નથી… કોઈ આશ્રય નથી. અમારી આખી પાણી વિતરણ વ્યવસ્થા નાશ પામી છે. શાબ્દિક રીતે ખાવા માટે કંઈ નથી. વિસ્તાર હજુ પણ ધ્રુજારીથી ધ્રૂજી રહ્યો હતો. લોકો ડરી ગયા છે.’ જ્ઞાન જિલ્લાના આરોગ્ય નિયામક મકબૂલ લુકમાનઝાઈના જણાવ્યા અનુસાર, શુક્રવારે વહેલી સવારે ઝપાઝપીમાં પાંચ લોકોના મોત થયા હતા.
કેટલાક વિસ્તારોમાં મદદ આવવા લાગી હતી. AFPએ કાબુલ છોડ્યાના 24 કલાક પછી અને તંબુ અને કટોકટી રાશનનું વિતરણ કર્યાના 24 કલાક પછી શુક્રવારે સવારે યુએન વર્લ્ડ ફૂડ પ્રોગ્રામની સાત ટ્રકો વુચકાઈ ગામમાં આવી હતી. બે ડોક્ટર્સ વિથાઉટ બોર્ડર્સ ટ્રક પણ મેડિકલ સપ્લાય સાથે આવી પહોંચ્યા છે. પક્તિકા પ્રાંતના માહિતી વડા મોહમ્મદ અમીન હુઝૈફાએ જણાવ્યું હતું કે, ભારે વરસાદ અને પૂર અસરગ્રસ્ત લોકો સુધી પહોંચવાના પ્રયત્નોમાં અવરોધ ઉભો કરી રહ્યા છે.
ભૂકંપના કારણે મોબાઈલ ફોનના ટાવર અને વીજ લાઈનો ધરાશાયી થવાના કારણે સંચાર સેવાઓ પણ પ્રભાવિત થઈ છે. જે વિસ્તારમાં ભૂકંપ આવ્યો હતો તે વિસ્તારના લોકોના જનજીવનને પહેલા જ વરસાદે ભારે અસર કરી હતી. પહાડોના ખડકો તૂટી રહ્યા છે. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે, લગભગ 10,000 ઘરો નાશ પામ્યા છે. ઘરોની આ સંખ્યા પણ ભયજનક છે. કારણ કે આ વિસ્તારમાં એક મકાનમાં સરેરાશ 20 લોકોનો પરિવાર રહે છે.
બીબી હવાએ પક્તિકાની રાજધાની શરણમાં હોસ્પિટલના પલંગ પરથી એએફપીને જણાવ્યું હતું કે, ‘એક રૂમમાં સાત, બીજામાં પાંચ, બીજા રૂમમાં ચાર અને બીજામાં ત્રણ મારા પોતાના પરિવારમાં મૃત્યુ પામ્યા છે.’ સેવ ધ ચિલ્ડ્રનનું કહેવું છે કે, 118,000થી વધુ બાળકો આ આપત્તિથી પ્રભાવિત થયા છે. આંતરરાષ્ટ્રીય ચેરિટીએ જણાવ્યું હતું કે, ‘ઘણા બાળકો હવે પીવાના શુદ્ધ પાણી, ખોરાક અને સૂવા માટે સલામત સ્થળ વિના જીવવા માટે મજબૂર છે.’
38 મિલિયનની વસ્તી પહેલેથી જ આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહી છે, લાખો બાળકો ગંભીર કુપોષણના જોખમમાં છે. દરમિયાન છની તીવ્રતાના ભૂકંપે હજારો લોકોનો આશ્રય છીનવી લીધો છે. બુધવારના ભૂકંપમાં લગભગ 3,000 ઘરો નાશ પામ્યા હતા અથવા ખરાબ રીતે નુકસાન થયું હતું, રાજ્ય મીડિયાએ અહેવાલ આપ્યો હતો.
સ્થાનિક સહાય સંસ્થાઓ જેમ કે રેડ ક્રેસન્ટ અને વર્લ્ડ ફૂડ પ્રોગ્રામ સૌથી વધુ સંવેદનશીલ પરિવારોને ખોરાક અને અન્ય કટોકટીની જરૂરિયાતો જેમ કે, તંબુ અને ઊંઘની સાદડીઓ પૂરી પાડે છે. રાજ્ય સંચાલિત બખ્તર સમાચાર એજન્સીના તાલિબાનના નિર્દેશક અબ્દુલ વાહિદ રાયાને શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લા અહેવાલ મુજબ 1,000 લોકો માર્યા ગયા હતા અને તાજેતરના અહેવાલ મુજબ મૃત્યુઆંક વધીને 1,150 થયો છે. તેમણે કહ્યું કે ઓછામાં ઓછા 1,600 લોકો ઘાયલ થયા છે.
માનવતાવાદી બાબતોના સંકલન માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર કાર્યાલયે મૃત્યુઆંક 770 પર મૂક્યો છે. ગિયાન જિલ્લામાં ભૂકંપથી ઓછામાં ઓછા 1,000 ઘરોને નુકસાન થયું હતું. ખોસ્ત પ્રાંતના સ્પેરા જિલ્લામાં 800 મકાનોને નુકસાન થયું હતું, જો કે આધુનિક ઈમારતો છની તીવ્રતાના ભૂકંપનો સામનો કરવામાં સક્ષમ હતી, પરંતુ કાદવ-ઈંટોના મકાનો અને ભૂસ્ખલનની સંભાવના ધરાવતા પર્વતો આવા ભૂકંપને વધુ જોખમી બનાવે છે.
