ઈરાદાપૂર્વક ઈન્ટરનેટ બંધ કરવામાં ભારત સતત પાંચમા વર્ષે ટોચ પર !
વૈશ્વિક ડિજિટલ અધિકાર જૂથો એક્સેસ નાઉ અને #KeepItOn દ્વારા સંકલિત ડેટા દર્શાવે છે કે ભારતે 2022માં ઓછામાં ઓછા 84 વાર શટડાઉન લાગુ કર્યા છે. રિપોર્ટ અનુસાર, આ વર્ષે દુનિયાના 35 દેશોએ ઓછામાં ઓછા 187 વખત ઈન્ટરનેટ બંધ કર્યું છે. ભારત એકમાત્ર G-20 દેશ છે જેણે 2022 માં બેથી વધુ વખત ઇન્ટરનેટ બંધ કર્યું છે, રશિયા અને બ્રાઝિલ એ જ સમયગાળામાં અનુક્રમે બે અને એક વાર ઇન્ટરનેટ શટડાઉન સાથે અન્ય બે દેશો છે.
#KeepItOn ઝુંબેશ 2016 માં લગભગ 70 સંસ્થાઓના કન્સોર્ટિયમ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી. ત્યારથી, એક્સેસ નાઉના શટડાઉન ટ્રેકર ઑપ્ટિમાઇઝેશન પ્રોજેક્ટમાં નોંધાયેલા તમામ શટડાઉનમાં ભારતનો હિસ્સો લગભગ 58% છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “ઇન્ટરનેટ બંધ થવું એ ડિજિટલ સરમુખત્યારશાહીની ખતરનાક નિશાની છે.” આ મુજબ, યુક્રેન 2022 માં 22 શટડાઉન સાથે બીજા ક્રમે છે. આ પછી ઈરાન (18) અને મ્યાનમાર (સાત) ઈન્ટરનેટ બંધ કરવાના દેશોની યાદીમાં ત્રીજા અને ચોથા સ્થાને છે. જોકે મ્યાનમારનું ઇન્ટરનેટ શટડાઉન 570 દિવસથી વધુ ચાલ્યું હતું.
આ પણ વાંચો : પાકિસ્તાનની જેલમાં બંધ છે 500 થી વધુ માછીમારો, સરકારે કર્યો સ્વીકાર
અહેવાલ મુજબ, સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશો અને વારંવાર સંસદીય સૂચનો હોવા છતાં, સરકારોએ શટડાઉનને સામાન્ય બનાવ્યું છે અને સરકારે પારદર્શિતા અને જવાબદારી માટે સૌથી મૂળભૂત મિકેનિઝમ્સ બનાવવાનો પણ ઇનકાર કર્યો છે. હાલમાં, ભારતીય ટેલિગ્રાફ એક્ટ, 1885 હેઠળ સૂચિત ટેલિકોમ સેવાઓ નિયમો, 2017 ના અસ્થાયી સસ્પેન્શન દ્વારા ટેલિકોમ સેવાઓનું સસ્પેન્શન કરવામાં આવે છે. 2017 ના નિયમ અનુસાર, ટેલિકોમ સેવાઓને એક સમયે 15 દિવસ સુધી અસ્થાયી રૂપે બંધ કરી શકાય છે.
સરકાર દ્વારા આ નિયમોનો ઉપયોગ જમ્મુ અને કાશ્મીર, પશ્ચિમ બંગાળ, રાજસ્થાન અને અન્ય રાજ્યોમાં ઇન્ટરનેટ સ્વતંત્રતા ઘટાડવા માટે કરવામાં આવે છે. વિરોધને કારણે અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં ભારત સરકાર દ્વારા ઈન્ટરનેટ સેવાઓ બંધ અથવા સ્થગિત કરવાના અવારનવાર અહેવાલો આવ્યા છે. અગ્નિપથ વિરોધ, ખેડૂતોના વિરોધ વગેરે દરમિયાન ઈન્ટરનેટ બંધ કરવામાં આવ્યું હતું.
