નેપાળના પૂર્વ વડાપ્રધાન શેર બહાદુર દેઉબાનું રાજકીય ભવિષ્ય પૂર્ણ થવાના આરે ? પાર્ટીમાં ઉભી થઈ આ સ્થિતિ

નેપાળના પૂર્વ વડાપ્રધાન શેર બહાદુર દેઉબાનો રાજકીય ભવિષ્ય દાવ પર લાગેલો છે. નેપાળી કોંગ્રેસ છેલ્લી સામાન્ય ચૂંટણીમાં સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી હોવા છતાં, દેઉબા સરકાર રચવામાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા. તે પછી, તેઓ અન્ય પક્ષો સાથે આવો સંકલન પણ કરી શક્યા નહીં, જેથી નેપાળી કોંગ્રેસને હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સ (સંસદનું નીચલું ગૃહ) સ્પીકર અથવા ડેપ્યુટી સ્પીકરમાંથી એક પદ મળી શકે. હવે પાર્ટીની અંદર તેમના પર દબાણ વધી ગયું છે કે તેઓ કોઈ રીતે પાર્ટીને અધ્યક્ષ પદ અપાવવાનો નિર્ણય કરે. રાજકીય નિરીક્ષકોના મતે, જો દેઉબા રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં નેપાળી કોંગ્રેસને જીતવામાં સફળ નહીં થાય, તો પાર્ટીમાં તેમનો પ્રભાવ ખૂબ જ ઓછો થઈ જશે. તે સ્થિતિમાં પાર્ટી અધ્યક્ષનું પદ તેમના હાથમાંથી નીકળી શકે છે. નિરીક્ષકોના મતે દેઉબા માટે વિરોધાભાસી સ્થિતિ ઊભી થઈ છે. એક તરફ એ વાત સાચી છે કે તેમના નેતૃત્વમાં પાર્ટી હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં સૌથી મોટી પાર્ટી તરીકે ઉભરી હતી. 2017ની ચૂંટણીમાં નેપાળી કોંગ્રેસને સીધી ચૂંટણી સાથે માત્ર 23 બેઠકો મળી હતી. જ્યારે 2022માં તેને આવી 57 બેઠકો મળી હતી.

સાત પ્રાંતોની સત્તા પણ નેપાળી કોંગ્રેસના હાથમાંથી જતી રહી

પરંતુ ચૂંટણી જીત્યા બાદ દેઉબા પોતાનું પત્તુ બરાબર રમી શક્યા ન હતા. જેના કારણે નેપાળી કોંગ્રેસના નેતૃત્વમાં ગઠબંધન તુટી ગયું. નેપાળની કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી (માઓઇસ્ટ સેન્ટર)ના નેતા પુષ્પ કમલ દહલ વિપક્ષી છાવણીમાં પ્રવેશ્યા અને હવે દેશના વડાપ્રધાન છે. આ રાજકીય વિકાસનું પરિણામ એ આવ્યું કે સાત પ્રાંતોની સત્તા પણ નેપાળી કોંગ્રેસના હાથમાંથી જતી રહી. સરકાર રચવામાં નિષ્ફળ રહ્યા બાદ દેઉબાએ બીજી રાજકીય ભૂલ કરી. તેમણે વિશ્વાસ મત દરમિયાન પુષ્પ કમલ દહલ સરકારને સમર્થન આપ્યું હતું. આના કારણે નેપાળી કોંગ્રેસ ખરેખર વિપક્ષની ભૂમિકા ભજવી રહી છે કે કેમ તે અંગે મૂંઝવણ ઊભી થઈ છે. આ પૃષ્ઠભૂમિમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીને ટર્નિંગ પોઈન્ટ ગણાવવામાં આવી રહી છે. નેપાળી કોંગ્રેસના નેતા શંકર તિવારીએ કહ્યું- ‘રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી દેઉબા માટે લિટમસ ટેસ્ટ સાબિત થશે. જો પાર્ટી તે ચૂંટણીમાં નિષ્ફળ જશે તો પાર્ટીમાં દેઉબાનો દબદબો ઘટી જશે. 76 વર્ષીય દેઉબા ગયા વર્ષે નેપાળી કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ તરીકે ચૂંટાયા હતા. પરંતુ હાલની સ્થિતિમાં તેમના આ પદ પર ચાલુ રહેવા અંગે શંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે.

રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે પોતાનો દાવો રજૂ કરવાનો નિર્ણય લેવાયો

આને જોતા દેઉબાએ નેપાળી કોંગ્રેસને રાષ્ટ્રપતિ પદ સોંપવા માટે માઓવાદી કેન્દ્ર અને વિપક્ષી કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ નેપાળ (યુએમએલ)નો સંપર્ક કર્યો છે. સોમવારે તેમણે પાર્ટીના વરિષ્ઠ નેતાઓ સાથે બેઠક કરી હતી. નેપાળી કોંગ્રેસે રાષ્ટ્રપતિ પદ માટે પોતાનો દાવો રજૂ કરવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર દેઉબાનો પ્રયાસ છે કે નેપાળી કોંગ્રેસના ઉમેદવાર જીતવાની સ્થિતિમાં ન હોય તો તટસ્થ ઉમેદવાર પર સર્વસંમતિ સાધવામાં આવે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો તેમનો પ્રયાસ સફળ થશે તો તેઓ પાર્ટીની અંદર પોતાનો કિલ્લો બચાવી શકશે. પરંતુ સત્તાધારી ગઠબંધનમાં સામેલ પક્ષો આ માટે સહમત થશે, તેવી શક્યતા ઓછી છે. તેમની વચ્ચે પહેલાથી જ એ વાત પર સહમતિ થઈ ગઈ છે કે પ્રમુખ પદ યુએમએલને આપવામાં આવશે.