કેન્દ્ર સરકાર ન્યાયાધીશોની કોલેજિયમ સિસ્ટમનું પુનર્ગઠન કરવા માંગે છે. કેન્દ્રીય કાયદા મંત્રીએ આ અંગે CJIને પત્ર લખ્યો છે. કિરન રિજિજુએ ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડને પત્ર લખીને કહ્યું છે કે તેઓ ન્યાયાધીશોની પસંદગી માટે નેશનલ જ્યુડિશિયલ એપોઇન્ટમેન્ટ કમિશનની પુનઃ રજૂઆત અને ન્યાયાધીશોની નિમણૂકની કોલેજિયમ સિસ્ટમની તરફેણ કરે છે. તેનાથી સંતુષ્ટ નથી.
મુખ્ય ન્યાયાધીશને લખેલા પત્રમાં રિજિજુએ ન્યાયાધીશોની નિમણૂકની કોલેજિયમ સિસ્ટમમાં સરકારી પ્રતિનિધિઓને સામેલ કરવાની હિમાયત કરી હતી. કેન્દ્રના જણાવ્યા અનુસાર, આ ન્યાયાધીશોની નિમણૂકના સંદર્ભમાં કોર્ટની નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયામાં જનતા પ્રત્યે પારદર્શિતા અને જવાબદારીને પ્રોત્સાહન આપશે.
કાયદા મંત્રીએ શું કહ્યું?
રિજિજુએ જણાવ્યું હતું કે, “આ રાષ્ટ્રીય ન્યાયિક નિમણૂક આયોગ અધિનિયમને ફગાવી દેતા સુપ્રીમ કોર્ટના બંધારણીય બેંચના નિર્દેશ બાદ CJIને લખેલા અગાઉના પત્રોનું અનુવર્તી પગલું છે. સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેન્ચે કૉલેજિયમ સિસ્ટમના MOPનું પુનર્ગઠન કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.”
“આ મુદ્દે રાજનીતિ ન કરો”
આ પહેલા કાયદા મંત્રીએ ટ્વિટર પર લખ્યું હતું કે, “માનનીય CJIને લખેલા પત્રની સામગ્રી સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેંચના અવલોકનો અને નિર્દેશો સાથે બિલકુલ સુસંગત છે. આ મુદ્દે રાજકારણ ન કરવું જોઈએ, ખાસ કરીને ન્યાયતંત્રના નામે. ભારતનું બંધારણ સર્વોચ્ચ છે અને તેનાથી ઉપર કોઈ નથી.”
બંધારણીય બેન્ચે આ સૂચના આપી હતી
સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેન્ચે કોલેજિયમ સિસ્ટમના મેમોરેન્ડમ ઑફ પ્રોસિજર (MoP)ના પુનર્ગઠનનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. MOP એ એક દસ્તાવેજ છે જે હાઈકોર્ટ અને સુપ્રીમ કોર્ટમાં ન્યાયાધીશોની નિમણૂક માટેની પ્રક્રિયાને નિર્ધારિત કરે છે.
વર્તમાન કોલેજિયમ સિસ્ટમ હેઠળ, ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ સર્વોચ્ચ અદાલતના ચાર સૌથી વરિષ્ઠ ન્યાયાધીશો સાથે ન્યાયાધીશોની નિમણૂક અને ટ્રાન્સફરની ભલામણ કરે છે. સુપ્રીમ કોર્ટના વર્તમાન કોલેજિયમમાં મુખ્ય ન્યાયાધીશ ચંદ્રચુડ અને ન્યાયમૂર્તિ સંજય કિશન કૌલ, કેએમ જોસેફ, એમઆર શાહ, અજય રસ્તોગી અને સંજીવ ખન્નાનો સમાવેશ થાય છે.
