મહાકુંભ 2025માં 8000 સાધુઓને અપાશે નાગાની પદવી, કેટલી રાહ જોવી પડે છે?
- શું તમે જાણો છો સંન્યાસના માર્ગ પર નીકળી પડેલા નાગા સાધુઓ પણ તેની રાહ જુએ છે. કારણ કે કુંભના અવસર પર તેમને નાગા સાધુનું બિરુદ મળે છે
HD ન્યુઝ ડેસ્કઃ પ્રાચીન શહેર પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. જેમાં દેશ-વિદેશમાંથી કરોડો ભક્તો ભાગ લેવા આવ્યા છે. કુંભ એ પ્રાચીન સનાતની પરંપરાનું પ્રતીક છે, જેના મૂળમાં આધ્યાત્મિકતા છે. ભક્તો દર છ વર્ષે યોજાતા કુંભ અને દર 12 વર્ષે યોજાતા પૂર્ણ કુંભની રાહ જુએ છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો સંન્યાસના માર્ગ પર નીકળી પડેલા નાગા સાધુઓ પણ તેની રાહ જુએ છે. કારણ કે કુંભના અવસર પર તેમને નાગા સાધુનું બિરુદ મળે છે.
આ વર્ષે પણ વિવિધ અખાડાઓના લગભગ 8000 સાધુઓને નાગા સાધુની પદવી આપવામાં આવશે. નાગા સાધુઓ તેમના અનોખા પહેરવેશ અને વર્તનને કારણે આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહે છે. તેમના વિશે જાણતા પહેલા અખાડાઓ વિશે જાણવું પણ જરૂરી છે.
આદિ ગુરુ શંકરાચાર્યનું યોગદાન
જો આપણે ઈતિહાસમાં ભારતની સનાતન પરંપરાનું મૂળ શોધવાનો પ્રયત્ન કરીશું તો આપણે ઘણું પાછળ જવું પડશે. સમયાંતરે, વિચારકો અને ફિલોસોફરનો જન્મ થયો, જેણે તેમાં જરૂરી સુધારા કર્યા અને તેને સમકાલીન સુસંગતતા આપી. આવા જ એક વ્યક્તિ હતા આદિ ગુરુ શંકરાચાર્ય, જેમનો જન્મ પાંચમી સદીમાં થયો હતો. જ્યારે તેમનો જન્મ થયો હતો, ત્યારે ભારતનો આજે છે તેવો સ્પષ્ટ ભૌગોલિક આકાર નહોતો. તે સમય આક્રમણકારોના હુમલાઓથી ભરેલો હતો.
13 અખાડા છે સનાતનની કરોડરજ્જુ
સનાતન પરંપરાને મજબૂત રાખવા માટે, શંકરાચાર્યએ દેશના ચારેય ખૂણામાં જ્યોતિર્મઠોની સ્થાપના કરવાનો સંકલ્પ કર્યો અને તેમના 32 વર્ષના ટૂંકા જીવનકાળમાં તે પૂર્ણ પણ કર્યું. શંકરાચાર્ય એ પણ જાણતા હતા કે માત્ર શાસ્ત્રો દ્વારા સનાતનનું રક્ષણ નહીં થાય, તેથી આ માટે તેમણે સનાતનના સંગઠિત સ્વરૂપ પર પણ ભાર મૂક્યો અને સમય જતાં 13 અખાડા અસ્તિત્વમાં આવ્યા.
આ છે 13 અખાડા
શ્રી પંચ દશનામ જુના (ભૈરવ) અખાડા, શ્રી પંચ દશનમ આહ્વાન અખાડા, શ્રી શંભુ પંચ અગ્નિ અખાડા, શ્રી શંભુ પંચાયતી અટલ અખાડા, શ્રી પંચાયતી મહાનિર્વાણી અખાડા, પંચાયતી અખાડા શ્રી નિરંજની, શ્રી પંચ નિર્મોહી અની અખાડા, શ્રી પંચ દિગંબર અની અખાડા, શ્રી પંચ નિર્વાણી અની અખાડા, તપોનિધિ શ્રી આનંદ અખાડા, શ્રી પંચાયતી અખાડા નયા ઉદાસી, શ્રી પંચાયતી અખાડા નિર્મળ, શ્રી પંચાયતી અખાડા બડા ઉદાસી.
આ પણ વાંચોઃ સાત કરોડ શ્રદ્ધાળુઓએ કર્યું સંગમમાં સ્નાન, કેવી રીતે થાય છે ક્રાઉડ મેનેજમેન્ટ?
નાગા સાધુ બનવાની પ્રક્રિયા લાંબી
નાગા સાધુ બનવાની પ્રક્રિયા મુશ્કેલ અને લાંબી છે. નાગા સાધુઓના સંપ્રદાયમાં જોડાવાની પ્રક્રિયામાં લગભગ છ વર્ષનો સમય લાગે છે. આ સમય દરમિયાન નવા સભ્યો લંગોટી સિવાય કંઈ પહેરતા નથી. કુંભ મેળામાં છેલ્લી પ્રતિજ્ઞા લીધા પછી, તેઓ લંગોટી પણ છોડી દે છે અને જીવનભર દિગંબર રહે છે.
પ્રથમ બ્રહ્મચારી, મહાપુરુષ અને અવધૂત
કોઈપણ અખાડા સંપૂર્ણ તપાસ કર્યા પછી જ યોગ્ય વ્યક્તિને પ્રવેશ આપે છે. પહેલા તેણે લાંબા સમય સુધી બ્રહ્મચારી તરીકે જીવવું પડે છે, પછી તેને મહાપુરુષ અને પછી અવધૂત બનાવવામાં આવે છે. અંતિમ પ્રક્રિયા મહા કુંભ દરમિયાન થાય છે, જેમાં તેનું ખુદનું પિંડ દાન અને દંડી સંસ્કાર વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
મૌની અમાવસ્યાનું છે વિશેષ મહત્ત્વ
મૌની અમાવસ્યા પહેલા જ સન્યાસીની નાગા સાધુ બનાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ જાય છે. પરંપરા અનુસાર, પ્રથમ દિવસે મધ્યરાત્રિએ એક વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે, જેમાં દીશ્રા લેનાર સન્યાસીને તેના સંબંધિત ગુરુની સામે નાગા બનાવવામાં આવે છે. સાધુ મધ્યરાત્રિએ ગંગામાં 108 ડૂબકી લગાવે છે. આ સ્નાન પછી તેની અડધી શિખા કાપી નાખવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચોઃ મહાકુંભ 2025: શ્રદ્ધાળુઓ 2020 રૂપિયામાં કરી શકશે પ્રયાગરાજની હેરિટેજ ટૂર
ગુરુ કરે છે નાગાનો સ્વીકાર
ત્યારબાદ તેને તપસ્યા માટે જંગલમાં મોકલવામાં આવે છે. જો નજીકમાં કોઈ જંગલ ન હોય, તો સંન્યાસી તેમની શિબિર છોડીને દૂર જતા રહે છે. સમજાવટ બાદ તેમને પાછા બોલાવવામાં આવે છે અને ત્રીજા દિવસે તેઓ નાગા બનીને પરત ફરે છે અને તેમને અખાડાના આચાર્ય મહામંડલેશ્વર સમક્ષ લાવવામાં આવે છે. નવા નાગા પોતાના હાથથી અંજલિ બનાવીને ગુરુઓને જળ અર્પણ કરે છે. જો ગુરુ જળ સ્વીકારે તો એવું માનવામાં આવે છે કે તેમણે નાગાનો સ્વીકાર કરી લીધો છે. મૌની અમાવસ્યાના રોજ સવારે 4 વાગ્યે સ્નાન કરતાં પહેલાં, ગુરુ નવા નાગા સંન્યાસીઓની શિખા કાપશે. જ્યારે મૌની અમાવસ્યા પર અખાડા સ્નાન માટે જાય છે, ત્યારે તેમને પણ અન્ય નાગાઓ સાથે સ્નાન માટે મોકલવામાં આવે છે. આ રીતે સંન્યાસીનો નાગા તરીકે સ્વીકાર કરવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચોઃ 28 જાન્યુઆરીથી જાગશે ત્રણ રાશિઓનું સુતેલું ભાગ્ય, રાહુ-શુક્ર ભરશે ધનના ભંડાર
