ઓનલાઈન પેમેન્ટ ફ્રોડના કેસોમાં 400 ટકાનો વધારો! RBIનો ચોંકાવનારો ડેટા જાહેર

• ગત નાણાકીય વર્ષમાં સાયબર ફ્રોડ કરનારાઓએ 1457 કરોડ રૂપિયાની છેતરપિંડી કરી!

નવી દિલ્હી, 1 જૂન: ભારતમાં ડિજિટલ પેમેન્ટ ફ્રોડના કેસોમાં ભારે વધારો થયો છે. ભારતીય રિઝર્વ બેંકે ગત નાણાકીય વર્ષમાં થયેલી છેતરપિંડીનો ચોંકાવનારો ડેટા જાહેર કર્યો છે, જે ડરામણો છે. જેટલી ઝડપથી UPI પેમેન્ટની સંખ્યામાં વધારો થયો છે, તેટલી જ ઝડપથી ઓનલાઈન ફ્રોડના કેસોમાં પણ વધારો થયો છે. રિઝર્વ બેંકના વાર્ષિક રિપોર્ટ અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં ઓનલાઈન પેમેન્ટ ફ્રોડના કેસમાં 5 ગણો વધારો થયો છે. ગત નાણાકીય વર્ષમાં સાયબર ફ્રોડ કરનારાઓએ 14.57 અબજ રૂપિયા એટલે કે 1457 કરોડ રૂપિયાની છેતરપિંડી કરી છે. તે જ સમયે, તાજેતરના અહેવાલમાં ભારતમાં ઝડપથી વધી રહેલા સાયબર ફ્રોડ વિશે પણ વાત કરવામાં આવી છે.

2016માં UPI સેવા શરૂ કરવામાં આવી હતી

UPI સેવા ભારતમાં 8 વર્ષ પહેલા એટલે કે 2016માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. યુનિફાઇડ પેમેન્ટ સિસ્ટમ(UPI)ની શરૂઆત પછી, ભારત ડિજિટલ પેમેન્ટનું પાવરહાઉસ બની ગયું. UPI દ્વારા, વપરાશકર્તાઓ તેમના મોબાઇલ ફોનથી તરત જ પૈસાની લેવડદેવડ કરી શકે છે. RBIના રિપોર્ટ અનુસાર, છેલ્લા બે વર્ષમાં UPI દ્વારા ચૂકવણીમાં 137 ટકાનો વધારો થયો છે. ભારતમાં UPI દ્વારા 200 ટ્રિલિયન રૂપિયાના વ્યવહારો થયા છે, જે પોતાનામાં એક રેકોર્ડ છે.

સસ્તા ઇન્ટરનેટના કારણે ડિજિટલ પેમેન્ટની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો છે. ડિજિટલ પેમેન્ટની લોકપ્રિયતાને કારણે, ભારતમાં કરોડો વપરાશકર્તાઓ સાયબર ફ્રોડના નિશાના પર રહે છે. બ્લૂમબર્ગ(Bloomberg)ના રિપોર્ટ અનુસાર, લોકોમાં નાણાકીય સમજણનો અભાવ અને ટેક્નોલોજીના ઉપયોગ વિશે યોગ્ય જાણકારીનો અભાવ પણ સાયબર ગુનેગારો માટે રસ્તો સરળ બનાવી રહ્યો છે. સરકાર અને રિઝર્વ બેંક લોકોને જાગૃત કરવા માટે વિવિધ ઝુંબેશ ચલાવી રહી હોવા છતાં સાયબર ક્રાઈમના કેસમાં ઘટાડો થઈ રહ્યો નથી.

સાયબર ગુનેગારો ખાસ કરીને એવા લોકોને ટાર્ગેટ કરે છે જેમને ટેક્નોલોજીનું વધારે જ્ઞાન નથી. આ લોકો સરળતાથી સાયબર ગુનેગારોની જાળમાં ફસાઈ જાય છે અને ઓનલાઈન સ્કેમનો શિકાર બને છે.

ઓનલાઈન પેમેન્ટ કરતી વખતે કઈ-કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ?

1. ઓનલાઈન પેમેન્ટ કરતી વખતે તમારું કાર્ડ, બેંક એકાઉન્ટ સહિતની અંગત માહિતી કોઈની સાથે શેર કરશો નહીં.
2. તમારા ફોન પર મળેલો OTP (વન ટાઈમ પાસવર્ડ) અથવા ગુપ્ત કોડ કોઈની સાથે શેર કરશો નહીં.
3. કોઈપણ અજાણ્યા નંબર પરથી આવતા કોલ અથવા મેસેજને અવગણો.
4. ભેટો અથવા ઈનામો ઓફર કરતી કૉલ્સને અવગણો અને તમારી અંગત માહિતી કોઈની સાથે શેર કરશો નહીં.
5. ભૂલથી પણ ઈ-મેલ કે SMS દ્વારા આવતી કોઈપણ લિંક પર ક્લિક ન કરો.

આ પણ જુઓ: શું QR કોડ પણ ભૂતકાળ બની જશે? શું તમારી હથેળી જ પેમેન્ટ કરી શકાશે? જાણો